Hvað orsakar allar þessar bílveltur???

Bílveltur virðast vera lögmál á Íslandi.  Við sjáum aftur og aftur í fréttum að bílar hafi oltið á hinum og þessum vegum.  Hér er orsökin sögð hálka, eða þá að þetta virðist bílunum að kenna.  Vandamálið er að málunum er aldrei fylgt eftir þannig að raunveruleg orsök veltunnar komi fram.

Orsök óhappana á Reykjanesbraut eru ekki hálkan sem slík, heldur vanmat ökumanna á aðstæðum.  Það veldur því að menn missa stjórn á bílnum.   Hálkan ætti að minnka hættu á veltu frekar en hitt.  Ástæða þess að bíllinn veltur er eitthvað annað og það kemur aldrei fram.  Oftast veltur bíllinn ekki á veginum, heldur þegar hann fer útaf og lendir á einhverju við veginn eða þá í of bröttum fláa, eða falli fram af veginum.

Ég hef dæmt í kappakstri í tugum móta, þar sem menn aka á allt að 300 km. hraða á blautum og þurrum brautum.  Þar hef ég orðið vitni að fjölda atvika, þar sem menn missa stjórn á bílum af öllum gerðum.  Þeir hafa aldrei oltið þar sem ég hef verið, þar sem öryggissvæði brautanna eru þannig að hætta á veltum er nánast engin.  Það er því hægt að koma í veg fyrir allar þessar veltur á Íslandi með því að hafa öryggissvæði vega þannig úr garði gerð að veltur séu sjaldgæfar.

Því miður veit ég um fjölda tilvika, þar sem manngerðir hlutir eins og staurar, undirstöður skilta eins og púðar, skurðir og brattir fláar, grjót og slíkt eru það sem veltir bílunum, en sjaldnast er um það talað.  Undanfarnar vikur eru dæmi um fjölda slíkra tilvika, eins og þessi á Reykjanesbraut, Suðurlandsvegi og fleiri stöðum. 

Þetta virðist vera í meira mæli á Íslandi en erlendis, þar sem öryggissvæði vega eru með öðrum hætti en hér.  Þar má nefna hraðbrautir Evrópu, þar sem afar sjaldgæft er að sjá bílveltur.  Bílar í dag eru þannig hannaðir, að þyngdarpunkturinn er það lágt, að þeir renna eftir þurru malbiki í hvaða stöðu sem er án þess að velta.  Það er ekki fyrr en þeir lenda á fyrirstöðum að veltan á sér stað.  

Það væri mjög þarft að skoða frekar ferilinn sem fer í gang þegar einhver missir stjórn á bíl.  Oftast er talið nóg að nefna það fyrsta, eins og hálkuna í þessari frétt, en ekki hvað gerist í ferlinu þangað til bíllinn stoppar, hver svo sem staðan er þá.  Á milli þessara tveggja punkta er oft margt sem hefur áhrif á það hvort að bíllin helst á hjólunum eða ekki, svo ekki sé minnst á afleiðingarnar sem oftar en ekki verða mun alvarlegri vegna velturnar, sem á sér oft orsakir í miðju ferlinu, hver svo sem frum orsökin var fyrir því að einhver tapað stjórn á ökutækinu.  

Munurinn á því að lenda í atviki á bíl þar sem hann helst á hjólunum, eða hvort hann veltur er gífurlegur fyrir afleiðingarnar á þá sem í bílnum eru.  Veltan kallar fram helling af hættum sem sem geta slasað þá sem í bílnum eru, sérstaklega ef menn eru ekki í bílbeltum.  Hætta á t.d. höfuðáverkum eykst til verulegra muna, þó svo að menn séu í beltum, þar sem hliðarhöggin verða gífurleg fyrir efri hluta líkamans.

Hér er þáttur fjölmiðla mjög mikilvægur.  Maður sér alltof margar fréttir af alvarlegum umferðarslysum, sem allar enda með sama staðlaða niðurlaginu.:

"Örsök slysins er óljós.  Lögreglan fer með rannsókn málsins"....  Niðurstaðan kemur sjaldnast fram, nema um banaslys sé að ræða og þá frá Rannsóknarnefnd Samgönguslysa mörgum mánuðum seinna.

 

Þrjár bílveltur á sama tíma

Athugasemdir

[Ásgrímur Hartmannsson, 17.1.2015 kl. 20:04]

Sennilega er það rétt að þetta séu vegirnir.  Þeir eru nefnilega hátt byggðir og heldur bratt niður af þeim.

Annars eru rannsóknir á umferðarslysum hér á lægsta hugsanlega plani, sem sést best á því að öll umferðarslys eru bara vegna "of hraðs aksturs."

Ég efa það.